JIŘÍ KOVANDA – XXX

Oprowadzanie kuratorskie: 24.10.2012, godz. 16:30

Jiří Kovanda (ur. 1953 r. w Pradze) należy do najbardziej znanych współczesnych artystów czeskich. Prezentował swoje prace na najważniejszych wystawach międzynarodowych, jak Documenta w Kassel (2007) czy Biennale w Sao Paolo (2012). Sztuka Kovandy, na którą składają się głównie akcje, instalacje oraz interwencje, ale też malarstwo (tworzone głównie w latach 1980. i 90.), spotkała się z dobrym przyjęciem na scenie międzynarodowej, potwierdzając uznaną pozycję późnej modernistycznej sztuki konceptualnej związanej z refleksją nad totalitarnym i posttotalitarnym społeczeństwem Europy Środkowej.

Od końca lat 70. akcje, projekty artystyczne oraz instalacje Kovandy, realizowane głównie w przestrzeni publicznej, były dokumentowane na fotografiach – początkowo czarno-białych, potem kolorowych. Ukazują one wysiłek i determinację, z jakimi performer przezwycięża (swoje własne) bariery społeczne. Fotografiom często towarzyszyły kartki papieru z wystukanymi na maszynie zdaniami, które wyjaśniały główne motywy oraz metody realizacji performance’u. Okres ponad czterdziestu lat, jaki minął od tych pierwszych, wciąż aktualnych prac, może wzbudzać u współczesnego widza, żyjącego w erze rozwiniętej technologii, rodzaj sugestywnej nostalgii – podobnie jak dzieje się to w wypadku czarno-białej fotografii analogowej czy maszyny do pisania, najlepszego przyjaciela intelektualistów XX. wieku. Niewielkie fotografie, w połączeniu z napisanymi na maszynie komunikatami zebranymi w minimalistyczne bloczki, stały się znakiem szczególnym Kovandy oraz idealną strategią jego konceptualnych wypowiedzi.

Po fenomenalnym sukcesie, jaki odniósł w ostatnich dekadach, Kovanda zdecydował się na kolejny radykalny krok. W 2007 roku w prestiżowej przestrzeni galerii Tate Modern w Londynie zaprezentował dwa performanse (Całowanie przez szybę,Na schodach ruchomych), rejestrując je również na wideo. W ostatnich latach oprócz nagrań wideo Kovanda tworzy minimalne sytuacje oraz monumentalne, złożone instalacje. Te pierwsze są kontynuacją jego wcześniejszych projektów z lat 1980. (Słony kąt, słodki łuk; Wieża z cukru itd.). Obecnie artysta dokumentuje swoje interwencje z udziałem publiczności na wydrukach cyfrowych, odkrywając przed widzem szereg zaskakujących okoliczności, które wprawdzie zawsze mają miejsce, jednak zazwyczaj mijają niezauważone. W taki sposób na przykład zaprogramowany rozwój maleńkiego ziarnka grochu tworzy wizualną mikrohistorię, która dla artysty staje się symbolem zatomizowanej całości.                                                                                                                        

Na wystawie XXX, oprócz zestawu fotografii dokumentujących akcje oraz interwencje w przestrzeni miejskiej lub galeryjnej, artysta zaprezentuje nowy projekt site-specific przygotowany dla Galerii Arsenał w Białymstoku.

Jiří Kovanda, uznawany za legendę współczesnej kultury wizualnej Europy Środkowej, wciąż zachowuje swoją wyjątkową umiejętność komentowania – z subtelnym poczuciem humoru – naszej  świadomości społecznej i emocjonalnej (lub jej braku).

Michal Koleček

recenzja wystawy na portalu O.pl

wystawa czynna: wtorek – niedziela 10:00-18:00

we współpracy z: