WOJCIECH BĄKOWSKI / MAGDALENA STARSKA – Głowa z głów

Starska & Bąkowski: Głowa z głów

Wspólna wystawa Magdaleny Starskiej i Wojciecha Bąkowskiego wskaże pokrewne wątki w ich twórczości. Oboje związani z poznańską grupą Penerstwo stanowią jej poetyckie skrzydło – w pracach Bąkowskiego i Starskiej „penerska” estetyka osiąga najczulsze rejestry, jest najbliżej powiązana z życiem codziennym, a zarazem najbardziej fantazyjna. Tytuł wystawy, Głowa z głów, sugeruje skomplikowaną operację, jednocześnie można go rozumieć jako syntezę, sumę, połączenie wielu punktów widzenia w „rozszerzony” obraz świata.

Starska i Bąkowski sytuują swoją twórczość na styku sfer prywatnej i społecznej. Za każdym razem, gdy mówią coś o świecie, zdradzają własne sprawy i odwrotnie, mówiąc o sobie, dotykają spraw wspólnych ogółowi. Szamańskie intencje obojga owocują hipnotycznymi realizacjami, których treści umykają jednoznacznej interpretacji. To sztuka unikająca pojemnej metafory – raczej poszukująca drobiazgu zdolnego otworzyć niespodziewane przestrzenie.

Różni ich temperament. O ile ekspresja Starskiej, choć zaczerpnięta z jej własnej głowy, jest zawsze skierowana na zewnątrz, jest próbą nawiązania z widzem intensywnej obustronnej komunikacji, o tyle Bąkowski ostentacyjnie usuwa się na bok, trzeba iść za nim, wejść gdzieś w ciemne miejsce, w zaułek. Ciekawym wątkiem w pracach obojga jest fascynacja anomaliami psychofizycznymi wyrastająca z przekonania, że ograniczenie „normalnej” percepcji rzeczywistości podpowiada oryginalne perspektywy postrzegania.

Jamy, wnęki, tunele, kabiny, zbiorniki wodne, miejsca osobne i oddzielne są stale obecne zarówno w pracach Bąkowskiego, jak Starskiej. Specyficznym rodzajem „miejsca” jest w ich twórczości Głowa. Ta bywa zarówno zamkniętą klaustrofobiczną komorą, jak korytarzem prowadzącym do alternatywnej rzeczywistości. W niej obraz świata ulega fascynującej deformacji, która au rebours ujawnia jego zasadnicze znaczenia, niedostrzegalne wprost. Jest więc narzędziem interpretacji świata, napędem poetyckiej maszyny, której Bąkowski i Starska zdają się być doświadczonymi operatorami.

Michał Lasota