Wiesław Jurkowski. malarstwo i drzeworyty

malarstwo i drzeworyty

(…) Wiesław Jurkowski jest artystą wyjątkowym – (…) z powodzeniem czyni coś, co rzadko udaje się dokonać tym, którzy poświęcili się służbie Melpomenie: łączy twórczość malarską i scenograficzną, przy czym w obu dziedzinach osiąga oryginalność.

Na początku było malarstwo. Jurkowski stał się scenografem teatru lalek trochę z przypadku. Po uzyskaniu dyplomu w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku powrócił w rodzinne strony, na Podlasie. Osiadł w Białymstoku, zagłębiając się w ściśle malarskich kwestiach i problemach. Zaczął wypracowywać swój własny, wyraźnie rozpoznawalny styl, opierający się na twórczym wykorzystaniu osiągnięć wielkich artystów XIX i XX wieku – Paula Cézanne’a i Pabla Picassa. Zaczął malować rygorystyczne w kompozycji, oszczędne kolorystycznie, ale wyraziste, stworzone z geome-trycznych, krystalicznych struktur przedstawienia ludzi i zwierząt. Stworzył osobistą ikonografię – wypełnił płótna wspomnieniami z dzieciństwa, spędzonego w małej podbiałostockiej wsi Oleszkowo. W malarskiej materii podjął się uwiecznienia ludzi, z którymi przez lata, jako dziecko, stykał się na co dzień. Ludzi starych, zmęczonych pracą, ludzi prostych, których egzystencja zdaje się ograniczać do sumiennego wykonywania obowiązków związanych z życiem na wsi. Ludzi, którzy w szczególny sposób rozumieją upływ czasu, przemijanie, którzy podchodzą do życia z pokorą. Zaczął również tworzyć nie-zliczone wizerunki konia – zwierzęcia będącego symbolem ciężkiej pracy, siły, a także utożsamianego z pragnieniem wolności i swobody, niedostępnej człowiekowi skupionemu na zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych.

(…) Szczególnie fascynującym elementem jego twórczości zdaje się być wyraźnie dostrzegalna koegzystencja i wzajemne przenikanie się malarstwa oraz teatru. Malarstwo odcisnęło trwałe piętno na scenografii tworzonej dla teatru lalek i odwrotnie – teatr lalek wpłynął na oblicze malarstwa. Malarstwo było pierwsze, dlatego projekty scenograficzne tworzone przez Jurkowskiego są na wskroś malarskie, przepojone charakterystycznym malarskim spojrzeniem na świat. Stąd w pracach scenograficznych odnajdujemy podobne elementy tej wizji – bryłowate, wyraziste twarze, naznaczone zmęczeniem i zadumą, prostotę i oszczędność motywów noszących znamiona swojskości powiązanej ze światem wsi. Malarstwo z kolei przejmuje z tea-tru swoistą barwę światła: niematerialnego, odrealnionego i w pewien sposób umownego, tak typowego dla każdej teatralnej sceny; światła, które wspomaga symboliczną i treściową wymowę obrazów artysty.

Kamil Kopania
fragment tekstu Między malarstwem a teatrem. Wiesław Jurkowski, „Kultura”, czerwiec/lipiec 2003