MAREK WASILEWSKI – Polski las

Marek Wasilewski ukończył PWSSP w Poznaniu (1993) i Central Saint Martins College of Art & Design w Londynie. (1998) Był stypendystą the British Council, Fundacji Fulbrighta i Kosciuszko Foundation. Jest profesorem ASP w Poznaniu, wykłada na Wydziale Komunikacji Multimedialnej. Jest autorem tekstów o sztuce i redaktorem naczelnym dwumiesięcznika Czas Kultury.
Jego twórczość koncentruje się przede wszystkim na realizacjach wideo. Jego prace były pokazywane między innymi w Galerii Arsenał w Białymstoku, galerii Wschodniej i galerii Manhattan w Łodzi, galerii ON i galerii AT w Poznaniu, Kunstmuseum Bonn, Musée d’art Moderne w Strasbourgu i Bunkrze Sztuki w Krakowie.

Tomasz Wilmański pisał, że rozpatrując twórczość Wasilewskiego, należy skupić się w pierwszym rzędzie na „pojemności merytorycznej”, sensach zawartych w realizowanych przez niego obrazach filmowych, które warunkują (scalają) wszystkie pozostałe elementy języka jego wypowiedzi artystycznych. Artysta realizuje filmy, które ukazują najczęściej proste, prozaiczne zjawiska, wyjęte z codziennej, otaczającej go rzeczywistości. Z tym, że obraz filmowy nie jest nam przekazany do jednoznacznego odczytania… Ryszard Kluszczyński w książce „Obrazy na wolności” pisał, że w twórczości Wasilewskiego występuje silnie zaznaczona skłonność do analizy języków sztuki, wewnętrznej struktury dzieła oraz jego relacji z medium. Jarosław Lubiak zauważa z kolei, że: W swoich pracach, które oscylują wokół poetyki „wideo naturalnego”, artysta eksploatuje specyficzną obrazowość medium, jakim jest wideo. Paradoksalnie obrazowość ta ma niezwykle szerokie spektrum, rozciągające się od niemal reportażowej rejestracji po niemal malarską malowniczość.

W swoich najnowszych realizacjach Marek Wasilewski podejmuje grę z konwencjami przekazów telewizyjnych, dokonuje ich dekonstrukcji, mistyfikacji i manipulacji. Tak było w przypadku realizacji „Chuligan” z 2004 roku, w której autor cytuje wypowiedzi jednego z posłów Sejmu RP o powinnościach sztuki wobec społeczeństwa, czy pracy „Hymn” (2005), w której podczas transmisji rozpoczęcia meczu piłkarskiego zamiast hymnu Polski pojawia się Bogurodzica. Nowa realizacja Wasilewskiego wpisuje się w ten cykl prac, unikając jednak bezpośrednich odniesień politycznych.

Polski las, praca z 2006 roku, składa się z kolekcji fotografii cyfrowych oraz filmu wideo. Jest to pełna przewrotnego poczucia humoru gra z konwencjami telewizyjnych programów przyrodniczych. Bardzo wyraźnie zostaje tutaj zakwestionowane pojęcie „natury” i „naturalności”, a także prawdy i „prawdziwości” pozornie obiektywnej relacji z tego, co zobaczyło oko kamery. Tytuł, który w dosłowny sposób określa miejsce akcji, staje się jednocześnie rodzajem ironicznej metafory, która podaje w wątpliwość wszystko to, co wydaje się oswojone i niezmienne. Zagadnienie wymieszania kontekstów i znaczeń jest charakterystyczne i dla wcześniejszych projektów Wasilewskiego, który filmuje najczęściej bardzo proste, wręcz prozaiczne zjawiska, a następnie przy pomocy zręcznej modyfikacji przeprowadza ich dekonstrukcje. Pokazuje jakby zanikanie poczucia naturalności, gdy obraz rzeczywistości zostaje zdegradowany i przeinaczony. Widok małpy w scenerii polskiego lasu budzi poczucie lekkiej obawy. Czy to świat stanął na głowie, czy ja go po prostu źle odbieram? A jeśli cały przekaz, którym dysponujemy – albo raczej, który nam jest dany do dyspozycji – oparty jest właśnie na takim absurdzie? Jeśli wszystko, co stworzone w nieokreślonej „telewizyjnej realności” wynika z takich przekłamań? Wniosek jest jeden, po prostu trzeba samemu pójść do lasu i to sprawdzić, pisze Katarzyna Urbańska. (Obieg, 21.6. 2006)
oprac. MG