AGATA BOGACKA – Plan podróży

PLAN PODRÓŻY

To plan podróży, która teoretycznie nigdy nie dochodzi do skutku, ponieważ nie spełnia podstawowego założenia: przemieszczania się. Jednak mimo minimalnego ruchu, być może tylko przenoszonego wzroku, chodzenia po pokoju, kontemplowania powierzchni herbaty i rozmowy, następowania podróży nie da się zakwestionować.

To podróż odarta ze składników ją czyniących, poza jednym: sposobem postrzegania. W ten sposób z małych pozornie przestrzeni, np. między nami, w trakcie naszej rozmowy, powstają krajobrazy do złudzenia znajome, jak nieistniejące niebo nad nieistniejącym jeziorem. Tu można spokojnie układać zachody słońca z nigdy niewykorzystanych elementów. To tak jakby porzucić próby podróży w przestrzeni dalekiej i nieokreślonej, w trakcie której zawsze patrzyło się nie w tę stronę; obserwowanie odbicia w wodzie stawało się ważniejsze od widoku miasta, lasu, nieba, albo ciebie. Pozostawał tylko zniekształcony obraz czegoś, co z pewnością istniało, ale nie wygrało ze sposobem patrzenia. Niewielkie przestrzenie to jak dopasowanie soczewek do wzroku w celu otwarcia przestrzeni, której nie było.

To sposób postrzegania czyni podróż.

To snucie planu samospełniającej się podróży.

Agata Bogacka
 

Agata Bogacka zajmuje się malarstwem, rysunkiem oraz fotografią. Jej sztuka to dość wyjątkowe na polskiej scenie artystycznej połączenie formalnego wyrafinowania i głęboko emocjonalnej autobiografii. Malarstwo tworzyło emocjonalny dziennik artystki, łączący syntetyczną, plakatową, wystylizowaną formę z wciągającymi, inteligentnymi narracjami. Obrazy Bogackiej konsekwentnie operują gładkimi powierzchniami tła, a co za tym idzie – pozbawione są iluzjonistycznie oddanej głębi przestrzennej. Kompozycja obrazów jest dokładnie przemyślana, pozbawiona zbędnych detali. Dystans, tak w sensie fizycznym jak i psychologicznym – bliskość lub samotność – jest jednym z kluczowych wymiarów tego malarstwa.

Na pracę dyplomową (2001) Agaty Bogackiej składała się seria obrazów będących wariacjami na temat dzieł znanych z historii sztuki, takich jak „Śmierć Marata” Davida, „Śniadanie na trawie” i „Olimpia” Maneta. Ich bohaterowie to współcześni rówieśnicy artystki: używają telefonów komórkowych, Marat nie umiera, a na ciele Olimpii widać ślady po kostiumie kąpielowym. Obrazy dyplomowe Bogackiej charakteryzowały się wyrazistą i oryginalną stylistyką, która stała się znakiem rozpoznawczym artystki: malowane akrylem na płótnie, płasko kładzione plamy koloru wydobywał z jednolitego zazwyczaj tła mocny, graficzny kontur. Pracę nad obrazami poprzedzały sesje fotograficzne z modelami – z reguły osobami bliskimi artystce, z którymi łączyły ją różnego typu związki emocjonalne. Utrzymane w takiej stylistyce obrazy Agaty Bogackiej można było obejrzeć na wystawie zbiorowej „Rzeczywiście, młodzi są realistami” (CSW Warszawa, 2002) oraz na wystawie indywidualnej „Ja krwawię!” (CSW Warszawa, 2003)

Wystawa „Najkrótsza droga do domu” (Świetlica Sztuki RASTER, 2004) zwiastowała widoczne zmiany w twórczości artystki. Z obrazów Bogackiej zniknęła anegdota i dosłowność, pojawiła się analiza podświadomości. Zaniknął charakterystyczny kontur, obraz świata stał się przez to bardziej płynny, trudny do zdefiniowania, czasami wręcz abstrakcyjny. Bohaterowie ówczesnych obrazów Bogackiej zamykają się w swoim świecie, trudno określić ich stany psychiczne. Artystka unika tym razem dosłowności i nie dopowiada, co dzieje się na obrazach, a jej bohaterowie zasłaniają twarze włosami.

Na wystawach „Serce” (Galeria Raster, 2006) i „Druga połowa serca” (Galeria Potocka Kraków, 2007) obrazy Agaty Bogackiej pod względem treści, koloru, jak i kompozycji stały się wieloplanowe. Proste sceny figuralne ustąpiły miejsca sekwencji zdarzeń rozgrywających się równolegle na jednym płótnie. Odczytanie ciągu narracji należy do widza. Odchodząc od dosłownych portretów i autoportre-tów, charakterystycznych dla jej wcześniejszych prac, artystka wcieliła się bardziej w rolę przewro-tnego voyera, podglądającego świat zza zasłony, przez opadające na twarz włosy, z wnętrza otwartych ust czy spomiędzy własnych ud. Malarka prowadzi zarazem grę z dwuwymiarową konwencją obrazu, w sposób dosłowny otwierając go – wyci-nając otwory w miejscu ust czy wstawiając lusterka w oczy swoich bohaterów. Doświadczenie obrazu staje się bardziej fizyczne, a voyerystyczny akt jeszcze bardziej dwuznaczny – co jest na wierzchu, co skrywa się w głębi, a co pod powierzchnią obrazu?

Pokazane w Galerii Potocka rysunki z serii „Serce”, które są osobliwymi autoportretami inspirowanymi odbiciem artystki na powierzchni noszonego na szyi złotego serca, można odnosić do poczucia braku, osobności, niemożności odnalezienia dopełnienia, scalenia własnej tożsamości. Rysunki te dały po-czątek pracom abstrakcyjnym i bardziej koncept-ualnym, kończąc zarazem etap przedstawień figuratywnych.

Prezentowane w Galerii Arsenał na wystawie „Plan podróży” obrazy stanowią dalszy krok w ewolucji artystycznej artystki – w stronę metaforycznej, spersonalizowanej, subiektywnej przestrzeni-pejzażu.

źródła: www.raster.art.pl, www.culture.pl, artpapier.com