Nikita Kadan. Kości się przemieszały
Katalog wystawy ukraińskiego artysty Nikity Kadana pt. „Kości się przemieszały”, która odbyła się w Galerii Arsenał w Białymstoku w 2016 roku.
Fragment opublikowanego w katalogu tekstu Zofii Bluszcz:
Kadan uwagą obdarza ofiary. Jego prace nabierają ciężaru i objętości nie tylko dzięki działaniom historyków i białym kostkom ofiar. Główną zasługę należy przypisać wojnie toczącej wschodnią Ukrainę. Historia buzuje i wylewa się poza ramy zaprojektowanych dla niej pomników. Rozsadza betonowo-styropianowe, nieznośne w sztampie i manipulacjach, zaś skuteczne w rugowaniu niewygodnych wspomnień bohaterstwo bohaterów i szczęście przypadkowo ocalałej ludności cywilnej. Poszerza się pole pamięci, które nabiera kolorów dzięki doświadczeniu dnia dzisiejszego. Działania Kadana to alternatywne spojrzenie na przeszłość, uwaga kierowana na uproszczenia, za pomocą których różne instytucje społeczne, publiczne, prywatne i państwowe dyktują pojmowanie historii. Przypominają też, jak bardzo nasze otoczenie i doświadczenie formuje wyobraźnię. We wcześniejszych pracach artysty ciało ludzkie poddawane było opresji, ale ciągle żyło. Wraz z akcją prorosyjskich terrorystów we wschodniej Ukrainie pojawiły się martwe ciała. Jeszcze takie niezwykłe i świeże. Jeszcze nikt nie wie, co z nimi robić, jeszcze są delikatnie okrywane gałęziami, gazetą, żeby zapewnić śmierci nieco intymności. Jeszcze nie wzbudzają irytacji żywych swoją ilością, odorem i tym, że wymagają czasu i sił, które są potrzebne, żeby przeżyć w warunkach wojny. Rysunki są subtelne. […]
Uroda tych prac na chwilę zawiesza treść obrazów naszego ludzkiego wewnątrzgatunkowego nagiego okrucieństwa. Dostajemy estetyczny filtr. Patrzymy na ładne. Groza przedstawień dociera do nas z czasem, dopiero potem wykonujemy pracę nad kontekstem.
s. 44, il. kolorowe, tekst w jęz. polskim i angielskim, opr. miękka
Tekst: Zofia Bluszcz
Tłumaczenie: Aleksandra Sobczak
Rok publikacji: 2016
Format: 15 x 15 cm
ISBN: 978-83-89778-44-4