Sztuka człowieka nowoczesnego – dyskusja wokół eseju Jacka Dobrowolskiego

Galeria Arsenał oraz Katedra Filozofii i Etyki Uniwersytetu w Białymstoku mają zaszczyt zaprosić na dyskusję wokół finałowego eseju III Edycji Konkursu o Nagrodę im. Barbary Skargi „SZTUKA CZŁOWIEKA NOWOCZESNEGO” z udziałem Jacka Dobrowolskiego oraz Małgorzaty Kowalskiej.

środa, 25 listopada 2015 r., godz. 18.00

Galeria Arsenał, ul. Mickiewicza 2, Białystok

Osoby, które chciałby przeczytać esej Jacka Dobrowolskiego przed spotkaniem, mogą – dzięki uprzejmości autora – otrzymać go po wcześniejszym kontakcie mailowym z Galerią Arsenał: e.urwanowicz@galeria-arsenal.pl

Wstęp wolny. Zapraszamy!

Jacek Dobrowolski o swoim eseju:

„Sztuka człowieka nowoczesnego” to zbiór trzynastu powiązanych ze sobą esejów z antropologii nowoczesności. Ich ideą przewodnią jest próba naszkicowania historii intelektualnej nowoczesnego człowieka takiej, jak ją ukazuje jego sztuka w rozmaitych jej przejawach: od malarstwa poprzez operę i literaturę, aż po film, postaciach (konkretnych dziełach czy bohaterach literackich) oraz wcieleniach, począwszy od renesansowych artystów-herosów aż po ultramodernistycznych autorów bądź też „robotników sztuki”. Z tej perspektywy historia nowoczesnego człowieka opowiedziana zostaje – za pośrednictwem szeregu najbardziej zdaniem autora ilustracyjnych przykładów i przypadków zaczerpniętych z historii sztuki (a także odwołań do historii filozofii, estetyki, krytyki sztuki), od Leonarda do Eisensteina, od Fausta do Józefa K., od Michała Anioła do Nietzschego i Bizeta, od Dantego do Becketta – jako historia narodzin, dojrzewania i wyczerpania człowieka nowoczesnego; jego świetlanych i obiecujących początków, wzrostu, pierwszych i kolejnych rozczarowań, pierwszych i kolejnych odzyskanych nadziei, realizowanych dążeń, małych i dużych kroków naprzód oraz wstecz, wreszcie potknięć, upadków, tragicznych błędów, załamań, chorób, katastrof i kataklizmów prowadzących do ostatecznego załamania/kompromitacji całego projektu i widocznej już na horyzoncie jego śmierci.

Nie wdając się w roztrząsanie właściwej definicji czy obszaru sztuki w badaniach tych przyjmuję za myśl przewodnią, że sztuka w ogóle jest antropofanią, tzn. że należy ją traktować jako źródłowe i centralne miejsce „objawienia” się człowieka samemu sobie, jego główny instrument samopoznawczy i autokreacyjny, dzięki któremu buduje on swoją kulturową tożsamość i samoświadomość – pod tym względem konkurować mogą ze sztuką jedynie filozofia (która sama trochę, albo nawet bardziej niż trochę, jest sztuką, bowiem jest literaturą – i w takim też charakterze będzie często przywoływana) oraz, zwłaszcza w nowoczesnej dobie, nauka.

Jacek Dobrowolski – doktoryzował się w Instytucie Filozofii UW (2006). Publikował teksty prozą i eseistyczne m.in. w „Twórczości”, „Przeglądzie Filozoficzno-Literackim”, „Lampie”, „praktyce teoretycznej”, „Dzienniku opinii”, „Kulturze liberalnej”, „Ricie Baum”. W roku 2005 został współzałożycielem inicjatywy kulturotwórczej i magazynu internetowego pn. „Orgia myśli”, ochotniczej spółdzielni twórców zainteresowanych literaturą, filozofią, kulturą, sztuką, polityką i społeczeństwem, którzy działając kolektywnie współtworzyli od tego czasu aż po dziś szereg wydarzeń publicznych o charakterze intelektualnym, artystycznym i edukacyjnym, a także dostarczyli wielu publikacji na stronę internetową OM. W 2006 roku Jacek Dobrowolski opublikował powieść pt. „120 godzin” (wyd. Czytelnik), nagrodzoną w tym samym roku w konkursie Fundacji Kultury. W roku 2007 ukazała się książka pt. „Filozofia głupoty” (WN PWN), obszerny esej stanowiący próbę eksplikacji rozmaitych fenomenów ludzkiej irracjonalności za pomocą eksperymentalnego dyskursu i specyficznie na jego potrzeby stworzonej struktury konceptualnej, stanowiący skróconą wersję pracy doktorskiej. W roku 2014 książka „Filozofia głupoty” została przetłumaczona na rosyjski.

Od 2009 roku Jacek Dobrowolski jest adiunktem w Instytucie Filozofii UW. Przestrzeń jego zainteresowań to filozofia społeczna i antropologia nowoczesności oraz problematyka relacji indywidualizmu i ateizmu; w dydaktyce zajmuje się historią filozofii nowożytnej oraz filozofią społeczną nowożytności, prowadził też seminaria autorskie poświęcone filozofii bez Boga. W roku 2014 otrzymał nagrodę-wyróżnienie w II edycji konkursu Fundacji im. Barbary Skargi za tekst pt. „Wzlot i upadek człowieka nowoczesnego”, który ukazał się drukiem wiosną 2015 roku. Na publikację czeka książka pt. „Panowie i niewolnicy. Eseje z antropologii nowoczesności”, poświęcona problematyce konstytucji podmiotowości nowoczesnej w relacji do teorii filozoficznej i praktyki niewolnictwa. Jacek Dobrowolski jest stałym gościem programu radiowego „Niedziela filozofów” (RDC).

Małgorzata Kowalska – profesor Uniwersytetu w Białymstoku, kierownik Zakładu Filozofii Współczesnej i Społecznej, zajmuje się głównie współczesną filozofią kontynentalną, przede wszystkim francuską, oraz filozofią społeczno-polityczną. Autorka m.in. W poszukiwaniu straconej syntezy. Jean-Paul Sartre i paradygmaty filozoficznego myślenia (Warszawa 1997), Dialektyka poza dialektyką. Od Bataille’a do Derridy (Warszawa 2000), Demokracja w kole krytyki (Białystok 2005), Morales et politiques postmodernes (Białystok 2006).

Informacje i zdjęcie: Fundacja na Rzecz Myślenia im. Barbary Skargi