ADORNO – ATEISTA, ŻYD, PROTESTANT, KATOLIK – dyskusja

ADORNO – ATEISTA, ŻYD, PROTESTANT, KATOLIK

z udziałem Piotra Graczyka i Aleksandra Temkina,
którą poprowadzi Małgorzata Kowalska.

sobota 2 lutego 2013 r., godz. 17.00
Galeria Arsenał, ul. Mickiewicza 2, Białystok

Wstęp wolny. Zapraszamy.

Piotr Graczyk– Adiunkt w Instytucie Kultury Uniwersytetu Jagiellońskiego. Przełożył na polski pisma M. Heideggera (Nietzsche, t.1, rozdział Wola mocy jako poznanie, t.2, rozdział Nihilizm europejski), C. Schmitta (Hamlet i Hekuba), F.W.J. Schellinga (Krótkie omówienie filozofii mitologii), P. Sloterdijka (Posłańcy przemocy. O metafizyce kina akcji), R. Zimmera (Moralistyka europejska. Przewodnik). Publikuje w „Kronosie”, miesięczniku „Znak”, „Przeglądzie Politycznym”, „Tekstach Drugich”, „Kresach”, „Nowej Krytyce”.

Małgorzata Kowalska – profesor Uniwersytetu w Białymstoku, kierownik Zakładu Filozofii Współczesnej i Społecznej,  zajmuje się głównie współczesną filozofią kontynentalną, przede wszystkim francuską, oraz filozofią społeczno-polityczną. Autorka m.in. W poszukiwaniu straconej syntezy. Jean-Paul Sartre i paradygmaty filozoficznego myślenia (Warszawa 1997), Dialektyka poza dialektyką. Od Bataille’a do Derridy (Warszawa 2000), Demokracja w kole krytyki (Białystok 2005).

Aleksander Temkin– doktorant w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego, zainteresowania: filozofia żydowska i rosyjska, niemiecki idealizm, Nietzsche, MacIntyre, judaizm, prawosławie, Dostojewski.

ADORNO, wykład UMIERANIE DZISIAJ, frg.

Właśnie wtedy, gdy na przekór idealizmowi nie broni się tezy o tożsamości podmiotu i przedmiotu i nie redukuje się wszystkiego do podmiotu; właśnie wtedy, jeśli wolno mi tak powiedzieć, gdy podmiot, czyli duch, poddając samego siebie krytycznej refleksji, nie upodabnia wszystkiego do siebie, nie „zjada” wszystkiego – być może właśnie wtedy rodzi się w duchu, który ze swej strony stał się tak nietożsamy ze światem, jak świat nietożsamy jest z nim, moment suwerenności, mały moment nie-bycia-pochłoniętym-przez-ślepy-zbieg-okoliczności. A zatem rodzi się wtedy wysoce paradoksalny kształt nadziei.  I z tym chyba wiąże się dziwna siła oporu, jaką ma w sobie idea nieśmiertelności, która tam właśnie, gdzie świadomość najdalej postępuje naprzód, wydaje się objawiać znacznie bardziej substancjalnie niż w oficjalnych religiach, które już w dzieciństwie zdumiewały mnie niedostatkiem uwagi przywiązywanym do kwestii ostatecznych – choćby w śpiewniku protestanckim gdzie traktuje o nich zaledwie kilka stroniczek, a przecież można by pomyśleć, że w religii powinna być to kwestia najważniejsza. Przypomnijcie sobie państwo w tym kontekście niesamowity fragment powieści Marcela Prousta, mówiący o śmierci pisarza Bergotte’a (którym był Anatol France). W rzeczywiście wspaniałej spekulacji mistycznej – jakby odradzającej się swoją własną mocą – książki, które wystawiono po śmierci Bergotte’a ukazane zostały jako alegorie mówiące o tym, że życie pisarza, za sprawą jego dobroci, nie było zupełnie daremne^[1]. Coś podobnego znajdziecie Państwo również u Becketta, wyklętego przecież przez wszystkich zwolenników afirmacji. U Becketta wszystko krąży w sumie wokół pytania: co właściwie znaleźć można w niczym? Chciałoby się powiedzieć – wokół pytania o topografię nicości. Rzeczywiście chodzi tu o próbę takiego pomyślenia nicości, aby zarazem nie była ona tylko niczym, choćby utrzymywała się w ramach całkowitej negatywności.