Twój strach to nasz kapitał. Twoja nienawiść to nasz mandat

Praca Mariny Naprushkiny, artystki białoruskiego pochodzenia pracującej w Niemczech, wyrasta  z doświadczeń obcowania z uchodźcami. Mimo że wypisany na płóciennych banerach niepokojący slogan Your Fear – Our Capital. Your Hate – Our Mandate ma wymiar uniwersalny, to kolaż czerwono-białych wydruków tworzących tło hasła w wyraźny sposób odnosi je do relacji między rdzennymi mieszkańcami Europy (Niemiec) a przybyszami z szeroko pojętego zewnątrz. Ton napisu jest wyraźnie propagandowy, agitacyjny, co nadaje mu charakter polityczny, zbliża do partyjnego hasła programowego.

Działalność artystyczna Naprushkiny jest silnie związana z jej aktywizmem społecznym i politycznym. Nie bez znaczenia jest tu pochodzenie artystki – urodzonej w autorytarnej Białorusi – oraz fakt, iż sama musiała odnaleźć się w nowym społeczeństwie. Interesuje ją badanie mechanizmów sprawowania władzy, właściwych jej narzędzi kontroli i manipulacji. Praca Twój strach to nasz kapitał. Twoja nienawiść to nasz mandat wyrasta z tych poszukiwań, aczkolwiek bezpośrednio związana jest z inną inicjatywą artystki: Neue Nachbarschaft // Moabit (Nowe Sąsiedztwo // Moabit), organizacją wspierającą włączanie imigrantów do lokalnych społeczności, pomagającą pokonać bariery językowe i kulturowe.

W centrum pracy Naprushkiny leży strach, ANGST, wypisany na jednym z wydruków. Artystka postrzega strach jako doświadczenie zbiorowe i wyraźnie kontekstualizuje je jako element relacji między Nami a Innymi/Obcymi. Ów Inny ma konkretną twarz – podpowiadają ją wykorzystane w kolażu dialogi i życzenia noworoczne w języku rosyjskim, tureckie napisy zapisane pismem arabskim, zdjęcie asortymentu tureckiego sklepu i dokument podróży wydawany imigrantom nieposiadającym ważnego paszportu. O ile często mówi się o strachu przed Innym, będącym powodem jego wykluczenia, to Naprushkina zwraca uwagę na fakt, że Inny też żyje w strachu. Indukowanym przez rasistowskie postawy, kulturową niechęć, barierę językową i ekonomiczną, widmo deportacji. Przeciwko Obcemu, co sygnalizuje artystka, występuje budowany na strachu kapitał polityczny zdolny do przekształcenia lęku w inne uczucia, choćby nienawiść pociągającą za sobą przemoc. Strach jawi się w pracy Naprushkiny jako sprawny instrument zarządzania społeczeństwem.

Izabela Kopania