Terytorium II

Działania Zuzy Golińskiej wyrastają z doświadczenia przestrzeni, którą artystka pojmuje w kategoriach fizycznych, społecznych i prywatnych. Wiele miejsca poświęca relacjom między jednostką a architekturą, sytuacji człowieka w obrębie obszarów wspólnych oraz percepcji przestrzeni publicznej. Prace rzeźbiarki są rezultatem dialogu między ciałem i zorganizowaną strukturą najbliższego otoczenia, zapisem odczuwania miejsca przez jednostkę. Wiele z realizacji Golińskiej opartych jest na bezpośrednim związku z jej ciałem: jego proporcje znajdują odzwierciedlenie w wymiarach instalacji rzeźbiarskich. Ta zasada twórczości artystki ma źródło w lekcji wyniesionej z pracowni Mirosława Bałki.

Mimo iż dla procesu powstawania jak też odbioru rzeźb i instalacji Golińskiej kluczowy jest czynnik emocjonalny, to dla niej samej równie ważne pozostają forma oraz materiał. Artystka odwołuje się do dobrze znanych obiektów użytkowych oraz modeli architektonicznych, poddając je daleko idącym dekonstrukcjom. Istotny obszar jej eksploracji stanowią architektura modernizmu i dziedzictwo dawnego bloku wschodniego. W jej interpretacjach to nie architektura czy przedmiot dyscyplinują jednostkę, ale ciało jednostki podporządkowuje sobie elementy przestrzeni publicznej. Rzeźby i instalacje inspirowane obiektami architektonicznymi lub przedmiotami wykazują swoistą elastyczność, mają bliższą człowiekowi skalę, dają poczucie komfortu.

Materiały używane przez Golińską nie są przypadkowe, a wybór tworzywa ma dla niej wymiar etyczny. Obiekt Terytorium II powstał z recyklingowanej stali ze Stoczni Gdańskiej. Istotnym kontekstem tej realizacji jest kapitalizm, uboczne efekty pracy wielkich przedsiębiorstw przemysłowych i bieżące dyskusje na temat nadprodukcji rzeczy oraz kryzysu klimatycznego. Dla artystki stal ze Stoczni ma też wymiar prywatny – tam zatrudniona była duża część jej rodziny. Golińska pracuje w warsztatach Stoczni, mierząc się nie tylko z trudnym materiałem. Zmaganiom tym towarzyszy dyskusja z mitem robotnika i postrzeganiem pracy fizycznej jako domeny mężczyzn. Gest sięgnięcia po materiał już zużyty sytuuje poszukiwania artystki w tradycji sztuki biednej, arte povera, lat 70. ubiegłego wieku, zdominowanej paradoksalnie przez mężczyzn propagujących idee antykapitalistyczne i występujących przeciw komercjalizacji sztuki.

Izabela Kopania