„Ślepowrony”

Joanna Rajkowska i Robert Yerachmiel Sniderman łączą wątki biograficzne i historyczne w opowieść, w której prywatne losy ich rodzin splatają się ze zbiorowymi traumami. Ślepowron w słowiańskich wierzeniach był przewodnikiem zmarłych dusz. W pracy Rajkowskiej i Snidermana towarzyszy żydowskim uciekinierom ukrywającym się na bagnach. Dzidek – ojciec artystki – to w pierwszych scenach filmu jeszcze chłopiec, który wraz z matką uciekł z transportu wiozącego warszawskich Żydów do Auschwitz. Kolejne sekwencje układają się w wielopokoleniową narrację, powracającą do pejzażu bagien i mokradeł. W jednym z jej wątków niegdyś prześladowany Dzidek pojawia się jako myśliwy. Przemiana ofiary w oprawcę staje się sposobem radzenia sobie z nieprzepracowaną traumą – w mechanizmie boleśnie rozpoznawalnym w kontekście toczącego się współcześnie ludobójstwa w Gazie. W finalnej scenie hybrydyczne ludzko-zwierzęce istoty odprawiają tajemniczy rytuał do dźwięków śpiewanej anatemy, jaką społeczność żydowska nałożyła niegdyś na Spinozę. To widmowe echo dawnych wierzeń przypomina o odtwarzającej się przemocy i podejmuje międzygatunkową próbę przepracowania dziedziczonych traum historycznych.