Dlaczego mówię po angielsku?

Twórczość Babiego Badalova, artysty pochodzącego z Azerbejdżanu, na stałe mieszkającego we Francji, jest osadzona w doświadczeniach imigranta. Jego prace są odzwierciedleniem osobistych rozterek i drogi życiowej, na której zaważyła zaangażowana politycznie twórczość, krytyczna wobec kolejnych rządów Azerbejdżanu, oraz otwarty homoseksualizm, będący tabu wśród muzułmańskiej społeczności tego kraju. Trasa jego tułaczki wiodła z rodzinnego miasta na granicy z Iranem, przez Rosję, Wielką Brytanię po Francję, gdzie w 2008 r. uzyskał azyl polityczny, którego wcześniej odmówiono mu w Zjednoczonym Królestwie.
 
Jednym z nurtów działań Badalova jest poezja wizualna, której geneza leży w poszukiwaniach lingwistycznych i wittgensteinowskim namyśle nad językiem jako istotną determinantą rozumienia rzeczywistości. Prace powstałe w ramach projektu Transparenty tworzą rodzaj dziennika, zapisu refleksji nad niestabilną kondycją nomada. Kwestie problemów z odnalezieniem się w nowym otoczeniu Badalov sygnalizuje już na poziomie języka. Pytanie zawarte w oryginalnym tytule pracy z Kolekcji II – Why I speak English? – sformułowane jest niegramatycznie, oddając zagubienie imigrantów, posługujących się obcym językiem w sposób komunikatywny, ale często daleki od poprawności.
 
Kompozycja tkaniny Dlaczego mówię po angielsku? odwołuje się do zasady horror vacui. Płótno pokryte jest dziesiątkami napisów, wśród których wyodrębnić można zarówno zrozumiałe wyrazy, jak i pozbawione sensu zestawienia liter. W wielu miejscach są one wariacją na temat alfabetu łacińskiego i cyrylicy, a dowolność w interpretacji znaków sprowadza litery i wyrazy do ornamentu. Splątane słowa oddają zamęt, w jakim żyje i pracuje artysta mówiący po tałysku, azersku, rosyjsku, angielsku i francusku. Wieloletnia wędrówka Badalova to podróż przez różne kraje i mentalności, a jednocześnie odrzucenie, jakiego doświadcza wielu imigrantów. Tytułowe pytanie Dlaczego mówię po angielsku? odnieść można zarówno do biografii artysty, jak też do uniwersalnego problemu skomplikowanej, nie tylko na poziomie języka, tożsamości imigrantów.
 

Izabela Kopania
Tekst opublikowany w książce I. Kopania, „Zbiór otwarty. Prace z Kolekcji II Galerii Arsenał w Białymstoku”, Białystok 2012

fot. Jan Szewczyk